Święto Niepodległości w Grecji

Święto Niepodległości obchodzone 25 marca to jedno z najważniejszych greckich świąt państwowych: upamiętnia uwolnienie się Grecji po prawie czterechsetletniej niewoli tureckiej. Święto Niepodległości łączy się w Grecji ze Świętem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, które jest jednym z najważniejszych świąt kościelnych. To tego dnia w roku 1821 w klasztorze Agia Lavra, położonym w pobliżu Kalavrity na Peloponezie rozpoczęło się powstanie przeciw władzy imperium osmańskiego po symbolicznym geście, jakim było wywieszenie z okna klasztoru flagi greckiej pobłogosławionej przez biskupa Patry, Germanosa.


Obraz Theodorasa Vryzakisa (1865) [zdjęcie: Wikipedia] (z lewej) i Agia Lavra [zdjęcie ze strony: patrasport. gr] (z prawej)

Rozpoczęta tego dnia krwawa walka o niepodległość, z hasłem na ustach Greków: „Wolność albo śmierć” [gr.: Ελευθερία ή θάνατος], która pochłonęła tysiące ofiar, trwała siedem lat, a niepodległość Grecji uznana została na konferencji londyńskiej.

Obraz ”Masakra na Chios” autorstwa Eugène Delacroix [zdjęcie: Wikipedia]

Do dziewięciu sylab tworzących powstańcze hasło: Ελευθερία ή θάνατος [Eleftherija i thanasos] nawiązuje dzisiejsza flaga grecka o dziewięciu biało-niebieskich pasach.

Grecka flaga — [zdjęcie ze strony: walldevil. com]

Nie byłam nigdy dotąd 25 marca w Grecji, ale wiem, że dzień ten jest bardzo ważnym dniem dla Greków. Co odmienne od naszych tradycji i naszych zachowań: tego dnia, jak Grecja długa i szeroka, Grecy składają sobie serdeczne i szczere życzenia mówiąc „Chronia polla”.

Wszędzie odbywają się parady: najważniejsza oczywiście w Atenach, gdzie przez miasto przejeżdżają czołgi i armaty (choć z uwagi na kryzys „bogactwo” tej parady zmniejsza się z roku na rok i do końca nie wiadomo, jak w kolejnym roku parada będzie wyglądała). Mieszkańcy miasta gremialnie wylegają na ulice, by dzierżąc w dłoniach biało-niebieskie flagi – świętować.

Święto Niepodległości w Grecji — [zdjęcie: wiadomosci. com]



Wojskowa parada w Atenach AD 2017 [zdjęcia: Ewelina]

W mniejszych miastach, miasteczkach i wioskach odbywają się jedynie parady cywilne, a biorą w nich udział tak uczniowie, jak i dzieci przedszkolne. Dzieci i młodzież ubiera się w narodowe stroje, a ponieważ niesienie greckiej flagi, jak też sam udział w paradzie jest dla uczestników wielkim zaszczytem, nierzadko wśród życzeń można usłyszeć również słowo sicharitiria [gr: συγχαρητήρια], które oznacza gratulacje składane przez cały dzień rodzicom czy rodzinom każdego dziecka biorącego udział w paradzie.


Parady AD 2017 z lewej w Metsovie /Epir [zdjęcie: Barbara Bitounis], z prawej: w Agoi Theodori/Korynt [zdjęcie: Katerina]

Do tradycji należy spożywanie tego dnia obiadu w postaci smażonego dorsza z puree czosnkowym [bakaliaro me skordalia, gr: μπακαλιάρο με σκορδαλιά] : po paradach Grecy udają się do tawern, ale również przygotowują to danie w swoich domach (uwaga, co ważne: tego dnia, mimo trwania Wielkiego Postu, gdzie w Grecji ryba nie jest daniem postnym – kościół udziela dyspensy).

Dorsz z puree czosnkowym [zdjęcie ze strony Greckie smaki]

Serdeczne podziękowania dla Barbary Bitounis, Kateriny i Eweliny za użyczenie mi do niniejszego tekstu zdjęć zrobionych w czasie parad z okazji Święta Niepodległości w 2017 roku oraz dla strony „Greckie smaki” za użyczenie mi zdjęcia tradycyjnej świątecznej potrawy.