tytuł: "ELAS znaczyło wolność"

autor: Janusz Traczykowski
wydawnictwo: Krajowa Agencja Wydawnicza
rok wydania: 1980

opis: za Lubimyczytac.pl: Od autora:
"Uczestnictwo naszych rodaków w greckim ruchu oporu nierozerwalnie kojarzy się wszystkim z działalnością polsko-greckiego bohatera narodowego, Jerzego Iwanowa-Szajnowicza. Stało się to niewątpliwie dzięki książce Stanisława Strumph Wojtkiewicza - Agent numer 1 oraz wyświetlanemu na ekranach kinowych i telewizyjnych filmowi pod tym samym tytułem. Zarówno książka, jak i film niezwykle obrazowo prezentowały sabotażowo-dywersyjną działalność bohaterskiego Polaka, wymierzoną przeciwko hitlerowskim okupantom. Ciosy, jakie zadawał wrogowi, ugruntowały mu u Niemców opinię, iż on sam groźniejszy jest od całej dywizji.
Działalność nieustraszonego Polaka przeciwko niemieckiemu .najeźdźcy stała się przykładem dla wielu młodych ludzi. Ale nie tylko Szajnowicz zasłużył sobie na szacunek narodu greckiego.
Z nurtem wyzwoleńczym w Grecji związanych było wielu naszych rodaków wchodzących w skład Polskich Sił Zbrojnych ma Zachodzie, a będących w dyspozycji brytyjskich oddziałów "cichociemnych", Polaków przymusowo wcielonych do "bauzugów" i organizacji Todta, a przede wszystkim tych, którzy pod groźbą wywiezienia na roboty do Rzeszy lub do obozu koncentracyjnego zostali zmobilizowani do jednostek wartowniczych Wehrmachtu. Oni to najczęściej przy sprzyjającej okazji dezerterowali z bronią w ręku, zasilając greckie walczące podziemie.
Należy przy tym zaznaczyć, że nawet przed dezercją z armii niemieckiej żołnierze narodowości polskiej aktywnie współpracowali z partyzantami ELAS (Greckiej Armii Ludowowyzwoleńczej) dostarczając broń, amunicję, benzynę, a przede wszystkim żywność, której brakowało w całym kraju. Niezmiernie cenne były również przekazywane przez Polaków informacje wywiadowcze, które stanowiły olbrzymią pomoc w walce z okupantem Europy.
Tym właśnie ludziom pragnę poświęcić niniejszą publikację, dedykując ją Ojcu oraz jego towarzyszom broni z greckich i jugosłowiańskich oddziałów wyzwoleńczych."